نگهداری از کامیون در فصل سرد و گرم یکی از مهمترین مسئولیتهای رانندگان صنعتی و شرکتهای حملونقل است؛
زیرا عملکرد صحیح یک کامیون سنگین نهتنها امنیت راننده را تضمین میکند،
بلکه از توقفهای ناگهانی، هزینههای پنهان تعمیرات و خسارتهای سنگین به بار نیز جلوگیری میکند.
تغییر فصول، شرایط آبوهوایی متفاوتی را ایجاد میکند که هرکدام میتوانند به بخشهای مختلف خودرو فشار وارد کنند.
ازکاهش قدرت موتور در گرمای تابستان، تا یخزدگی لولهها و سوخت در زمستان، همه و همه ضرورت توجه به یک برنامه دقیق نگهداری فصلی را دوچندان میکند.
در این مقاله، نکات طلایی، عملی و ۱۰۰٪ کاربردی برای نگهداری کامیون در هر دو فصل سرد و گرم را بررسی میکنیم؛
نکاتی که نهتنها توسط رانندگان حرفهای استفاده میشود، بلکه کارشناسان حوزه حملونقل نیز آنها را توصیه میکنند.
هدف این است که راننده صنعتی بتواند پیش از بروز مشکل، با هزینهی کم و برنامهای ساده، از سلامت ناوگان خود محافظت کند و بهرهوری کار خود را افزایش دهد.
بخش اول: نگهداری کامیون در فصل سرد
زمستان برای کامیونهای سنگین یکی از آسیبزنندهترین فصلهاست. دماهای زیر صفر میتوانند روی سوخت، باتری، روغنها، سیستم ترمز و لاستیکها تأثیر مستقیم بگذارند. برای همین، رعایت نکات زیر برای هر راننده صنعتی ضروری است.
۱. بررسی کامل سیستم سوخت در هوای سرد
دیزل در دماهای پایین خاصیت مومیشدن پیدا میکند و این مسئله میتواند باعث مسدود شدن فیلترها و اختلال در پاشش سوخت شود. راهکارهای مهم:
استفاده از افزودنی ضد یخ سوخت مخصوص زمستان
پر نگهداشتن باک برای جلوگیری از ایجاد بخار آب
تعویض فیلتر سوخت پیش از ورود به زمستان
گرم کردن آرام خودرو پیش از حرکت برای جلوگیری از فشار به موتور
این اقدامات مانع از خاموشی موتور در جادههای سرد میشوند.
۲. کنترل دقیق باتری
در فصل سرد، ظرفیت باتری تا ۴۰ درصد کاهش پیدا میکند.
بنابراین:
سطح ولتاژ باتری باید هر دو هفته یک بار چک شود.
باتریهای قدیمیتر از ۲ سال باید بررسی تخصصی شوند.
اتصالات باید تمیز و عاری از سولفاته باشند.
در پارکینگهای سرد، اگر ممکن است از هیتر باتری استفاده شود.
باتری ضعیف در زمستان یکی از رایجترین دلایل روشن نشدن کامیون است.
۳. بازدید سیستم خنککننده
برخلاف تصور، سیستم خنککننده فقط مخصوص تابستان نیست. در زمستان نیز ضدیخ نقش کلیدی دارد.
ضدیخ با نسبت مناسب (معمولاً ۵۰–۵۰) باید استفاده شود.
درپوش رادیاتور باید سالم باشد تا فشار سیستم حفظ شود.
شیلنگهای آب نباید ترکخوردگی داشته باشند.
سطح مایع خنککننده باید مرتب کنترل شود.
اگر ضدیخ کافی نباشد، یخزدگی میتواند باعث ترک موتور یا رادیاتور شود که هزینه بسیار بالایی دارد.
۴. اهمیت گرم کردن موتور
راهاندازی بلافاصله پس از روشنکردن، بیشترین آسیب را به موتور وارد میکند؛ بهویژه در دماهای زیر صفر.
۲ تا ۵ دقیقه گرم کردن کافی است.
دور موتور نباید بالا برده شود.
روغن باید زمان کافی برای گردش بین قطعات داشته باشد.
رانندگان حرفهای با رعایت این نکته، عمر موتور را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهند.
۵. بازدید سیستم ترمز در زمستان
هوای سرد باعث کند شدن عملکرد ترمز میشود.
چکهای ضروری:
خشک بودن مخازن باد (در صورت رطوبت، یخزدگی اتفاق میافتد)
بررسی ساییدگی لنتها
تست فشار باد سیستم پنوماتیک
چک کردن سالم بودن سوپاپهای ضدیخ
یخزدگی سیستم باد میتواند ترمز را در زمان نیاز از کار بیندازد، که یکی از خطرناکترین اتفاقات ممکن است.
۶. بررسی لاستیکها و فشار باد
هوای سرد باعث کاهش فشار باد لاستیک میشود.
فشار تایر باید بهطور دقیق تنظیم شود.
آج لاستیک باید حداقل مقدار استاندارد را داشته باشد.
استفاده از لاستیک زمستانی در جادههای برفی ضروری است.
لاستیک مناسب در زمستان، تفاوت بین یک توقف امن و یک سر خوردن خطرناک را رقم میزند.
۷. مراقبت از بدنه و زنگزدگی
نمک جاده در زمستان باعث خوردگی شدید بدنه میشود.
راهکار:
شستوشوی دورهای زیر بدنه
استفاده از اسپری ضدزنگ مخصوص خودرو
توجه ویژه به گلگیرها و شاسی
این اقدام ساده، عمر شاسی را سالها افزایش میدهد.
بخش دوم: نگهداری کامیون در فصل گرم
تابستان و گرما نیز خطری جدی برای کامیونهای صنعتی است. افزایش دما میتواند باعث کاهش راندمان موتور، ترک خوردن لاستیکها، آسیب به سیستم خنککننده و حتی آتشسوزی شود. در ادامه مهمترین نکات نگهداری کامیون در فصل گرم را بررسی میکنیم.
۱. کنترل ویژه سیستم خنککننده در تابستان
در گرمای شدید، دمای موتور بهسرعت بالا میرود.
کارهایی که باید انجام شود:
تست سلامت پمپ آب
بررسی ترموستات
بازدید تسمه پروانه
تعویض بهموقع ضدیخ (حتی در تابستان باید استفاده شود)
شستوشوی دورهای رادیاتور از گرد و خاک
جلوگیری از جوشآوردن موتور، مهمترین اقدام فصلی در تابستان است.
۲. بازدید مداوم سطح روغن
روغن در فصل گرما زودتر رقیق میشود.
برای همین:
چک کردن مداوم سطح روغن ضروری است.
روغن موتور باید مطابق استاندارد و ویسکوزیته مناسب تابستان باشد.
فیلتر روغن بهتر است پیش از شروع فصل گرم تعویض شود.
روغن سالم یعنی کاهش اصطکاک، کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از آسیبهای شدید موتور.
۳. بررسی سیستم تهویه و کولر
کولر نهتنها برای راحتی راننده است، بلکه از فشار آمدن به راننده جلوگیری میکند و تمرکز را بالا نگه میدارد.
فیلتر کابین باید پاک یا تعویض شود.
گاز کولر باید تنظیم باشد.
تسمه کمپرسور نباید ترک داشته باشد.
کولر سالم در مسیرهای طولانی تابستان، یک ضرورت واقعی است.
۴. اهمیت نظارت بر ترمزها
افزایش دما، باعث گرم شدن دیسک و لنت و کاهش بازده ترمز میشود.
بنابراین:
استفاده از لنتهای باکیفیت ضروری است.
سیستم ترمز باید هر ماه تست شود.
کمپرسور هوا باید بدون نشتی کار کند.
ترمز در تابستان بیش از هر فصل دیگر تحت فشار است.
۵. مراقبت از لاستیکها در گرما
گرمای شدید، دشمن لاستیکهاست.
فشار تایر در تابستان افزایش مییابد، بنابراین باید تنظیم شود.
هرگونه ترک روی لاستیک خطرناک است.
از لاستیکهای مناسب تابستان استفاده شود.
زیاد باد شدن لاستیک میتواند باعث ترکیدن آن شود که در تریلیها بسیار خطرناک است.
۶. بررسی کامل سیمکشی
در تابستان حرارت باعث:
نرم شدن روکش سیمها
فرسایش اتصالات
خطر جرقهزدن و آتشسوزی میشود.
بازدید ماهانه سیمکشی، مخصوصاً در اطراف موتور، یک ضرورت مهم ایمنی است.
۷. نظافت فیلترهای هوا
فصل گرم یعنی گرد و خاک بیشتر.
فیلتر هوا باید زودتر از همیشه تعویض شود.
فیلتر کابین نیز اهمیت دارد.
در مناطق بیابانی، بهتر است فیلتر زاپاس همراه داشته باشید.
این کار هم از موتور محافظت میکند و هم مصرف سوخت را کاهش میدهد.
بخش سوم: نکات مشترک برای هر دو فصل
صرفنظر از فصل، برخی نکات همیشه باید رعایت شوند.
۱. سرویس دورهای گیربکس و دیفرانسیل
این بخشها قیمت بسیار بالا و تعمیرات پیچیده دارند.
بازدید دورهای شامل:
چک کردن سطح روغن
بررسی نشتی
شستوشوی کارتل
باعث عمر بالاتر قطعات میشود.
۲. تنظیم دورهای فرمان و جلوبندی
فرمان شل یا نامیزان:
لاستیکها را خراب میکند
مصرف سوخت را بالا میبرد
کنترل خودرو را سخت میکند
در جادههای صنعتی و مسیرهای سنگین، این سرویس اهمیت بیشتری دارد.
۳. بهروزرسانی مدارک و تجهیزات ایمنی
کپسول آتشنشانی
جعبه کمکهای اولیه
فلاشر و مثلث احتیاط
چک کردن سلامت کمربندها
چیزهایی هستند که جان راننده را نجات میدهند.
۴. بازدید از اتصالات، پیچها و مهرهها
لرزشها و مسیرهای طولانی به مرور باعث:
شل شدن پیچهای شاسی
ضعف اتصالات
افزایش مصرف سوخت ناشی از لرزش
میشوند.
بازدید هر سه ماه از تمام پیچهای اصلی ضروری است.
جمعبندی
نگهداری از کامیون در فصل سرد و گرم، یک وظیفه ساده روزمره نیست؛ یک اصل حرفهای برای رانندگان صنعتی است که به دل جاده و مسیرهای دشوار وابستهاند. با اجرای نکات گفتهشده، راننده نهتنها امنیت خود و بار را تضمین میکند، بلکه از هزینههای سنگین تعمیرات، اتلاف زمان و توقفهای آسیبزننده جلوگیری میکند. برنامهریزی دقیق، بازدیدهای منظم و توجه به جزئیات، راز عمر بالا و عملکرد بهترین کامیونها در صنعت حملونقل است.
